Sluispuntnl

Samen naar school…(5)
Het eerste schoolloze tijdperk…

-Augustus 1945: Daar staan op de vroege maandagmorgen de leerplichtige lagere schoolkinderen van Marknesse. Beduusd. Ze wachten. Allemaal hebben ze een tasje met boterhammen en een veldflesje met melk bij zich. Om hun heen staan de ouders; een beetje ongerust. Hoe zal het met ze gaan? Ze moeten naar school…helemaal naar Emmeloord.
Spannend is het wel.

Kijk, daar komt de grote vrachtauto van de Directie al aan. Met zijn enorme linnen huifkap en zijn grote wielen. Meneer Mondria, de chauffeur lacht hun al vriendelijk toe.
Allemaal instappen. Hij doet de klep los. Grote jongens klimmen er zelf in. De kleintjes worden door de ouders opgetild. Op de banken zitten! Daarna gaat de klep dicht en wordt zorgvuldig afgesloten. Zwaaien. Een paar keer toeteren en daar gaan ze. De ouders zwaaien terug en weg zijn ze. Het zal een lange dag worden. Eerst de reis er naar toe. Dan de lessen. Tussen de middag op school overblijven. Weer lessen. En dan de lange reis terug. Pas na vieren zullen ze weer thuis zijn.
Vele ervaringen rijker…

Samen naar school…(4)

Het eerste schoolloze tijdperk…

Het is augustus 1945. Nederland is vrij. De scholen kunnen weer beginnen. Terug naar normaal, zou je zeggen. Kinderen hebben recht op onderwijs en leerplicht is leerplicht. Ook het kampschooltje in de stenen barak van Marknesse kan de draad zo weer oppakken. Inderdaad. Maar helaas, er is geen meester meer. Meester Sassen is na de razzia van november 1944 niet teruggekomen. En daarom heeft de Directie nu een groot probleem. Onderduikers zijn er na de oorlog niet meer. Laat staan onderduikers met een onderwijsakte die je zo maar even zou kunnen inzetten. En om voor die tien kinderen een volledig bevoegde onderwijzer te benoemen, tja dat is wel heel erg kostbaar. Trouwens voor veel onderwijzers is zo’n noodschooltje in die verre kale polder ook helemaal niet aantrekkelijk.
Hoe nu verder…?

Hoe je het ook wendt of keert: er is geen oplossing en alle polderkinderen, ook die van Marknesse, worden samengevoegd en moeten in Emmeloord naar school!
En de bankjes van het kampschooltje in Marknesse blijven dus gewoon leeg….


Samen naar school…(3)

Het allereerste klasje…

Hoe genoeglijk rolt het leven van het schoolklasje van meester Sassen door de begintijd van de polder heen.
Maar zo mooi als het lijkt, is het niet…

Helaas, op achtergrond woedt steeds de oorlog. Dagelijks en ‘s nachts hoor en zie je de overvliegende militaire vliegtuigen. Dat ontgaat de kinderen natuurlijk ook niet. Voortdurend is er dreiging. Het front nadert…
Dan komt de razzia van november 1944. De grote razzia. De polder wordt vroeg in de morgen hermetisch afgesloten. Gelukkig zijn de kinderen dan nog niet naar school. Zo’n 4000 soldaten onder leiding van de hoogste SS-officier Rauter doorzoeken de barakken, de cultuurboerderijen en het land. Bijna alle mannen worden opgepakt en afgevoerd om te werken in Duitsland. Ook meester Sassen. De polder raakt leeg. De overgebleven mensen zijn bang. Het werk valt stil…

En de kinderen…? De tien kinderen van het klasje…? Ze wachten en wachten…Ze wachten tevergeefs.
Meester Sassen komt niet meer terug.




Samen naar school…(2)

Het allereerste klasje…

Misschien wel één van de meest aandoenlijke foto’s uit ons archief. Het klasje van meester Sassen. Jammer, dat de meester er zelf niet opstaat. Of heeft hij misschien de foto genomen? Wie zal het zeggen…

Daar zijn ze dan. De tien kinderen van het allereerste schooltje van Marknesse. Het is 1944. Tachtig jaar geleden dus. Voor de stenen barak van het werkkamp Marknesse II met zijn gespijlde raampjes en grote luiken, poseren ze, rustig en ernstig. Sommigen met een lach.
De Directie van de Zuiderzeewerken beseft, dat deze kinderen, verdwaald als het ware in de ruige mannenwereld van stoere hardwerkende polderarbeiders, onderwijs nodig hebben. Al zijn het er maar tien; ze hebben er recht op. Er is immers schoolplicht. Je kunt ze niet in de kou laten staan. Natuurlijk regelt de Directie dit, zoals ze alles regelt, vlot en adequaat.
En zo volgen Koos Boekee, Hielke Visser, Atie de Jong, Jaap Boekee, Maartje Smit, Henk Visser, Sjoerd van ’t Zet, Coby Smit, Thijs Smit en Baukje van ’t Zet daar hun eerste lessen.
Spannend is het wel…


Foto: de allereerste schoolklas 1944 (archief HM)


Samen naar school…(1)

Zo begon het…

Kijk daar. Midden op die oude luchtfoto van ons dorp. Bij dat ingetekende rondje. Daar begint het. In 1944. Het eerste schooltje van Marknesse.

In deze ruige mannenwereld midden in de oorlog komen zo langzamerhand ook de eerste gezinnen met kinderen. Zij moeten naar school. Er is immers leerplicht.
En zo start het eerste schooltje. Nou ja, schooltje? Een omgebouwd geïmproviseerd lokaaltje in een stenen barak van werkkamp Marknesse II. Meer is het niet. Met wat schoolbanken, een lessenaar, twee zwarte schoolborden en wat krijtjes
De heer Sassen, een onderduiker, die van beroep onderwijzer is en liever lesgeeft dan sloten graaft, is de allereerste schoolmeester van ons dorp.
Samen met tien kinderen begint hij aan zijn belangrijke onderwijstaak.

Eigenlijk helemaal in de stijl van Sikke Smeding, de landdrost en directeur van de Directie van de IJsselmeerpolders. Groot aanhanger van de idealen van de maakbare samenleving:
“Geen hokjesgeest. Eén landbouworganisatie, één bank, één kerk en dus ook……. één school voor alle kinderen.”
En om dit te verwezenlijken moet je beginnen bij de kinderen…


Foto: plattegrond oud-Marknesse (archief HM)


De Lelylijn… 

Ja, ja, hij komt eraan: de Zuiderzeebuffel. De eerste trein die Marknesse met Amsterdam en Groningen zal verbinden. Over de beroemde Lelylijn zal hij denderen en Marknesse laten uitgroeien tot het grootste Europoorteindstation van de wereld…

In het nieuwe regeerakkoord heeft minister president Schoof immers
duidelijk verklaard in zijn presentatie op 13 september, dat de aanleg van de Lelylijn een prioritair project is. (Geweldig, heel goed meneer Schoof. Wij, in Marknesse zijn er blij mee. Direct aan de slag, zou ik zeggen; het is een prioriteit, toch?)
Eind 2024 zal het kabinet op basis van de onderzoeksresultaten met de betrokken regio’s een vervolgopdracht formuleren. Staatssecretaris Chris Jansen geeft aan: “De Lelylijn gaat er echt komen!” (Heel goed meneer Jansen. Mooi gesproken, waar wacht u nog op? Direct aan de slag, zei ik toch!!!)

Ondertussen 2025…De deadline is allang gepasseerd. Nog geen spade in de grond. Nog geen biels gelegd; geen rails te zien.
Hoezo prioriteit? Hoezo vervolgopdracht?
De Zuiderzeebuffel wacht en wordt ongeduldig…Er gebeurt niets.
Helaas beste buffel, … een bekend Nederlands spreekwoord zegt:
“Wie op de Lelylijn wacht, wacht het langst…”



Foto: Versierde wagen – dorpsfeest 1982 (Archief HM)